Obrona cywilna

Obrona Cywilna – cele, zadania oraz organizacja obrony cywilnej 

Obrona cywilna w Polsce stanowi system o sprecyzowanych zadaniach, strukturach i formach działania. Jest zespolona ze wszystkimi szczeblami administracji państwowej i samorządowej, podmiotami gospodarczymi (niezależnie od osobowości prawnej), organizacjami społecznymi oraz z całym społeczeństwem. Siłą obrony cywilnej jest jej powszechność, oznacza to, że wszyscy obywatele naszego kraju uczestniczą w ochronie grup ludzi, którzy znaleźli się w sytuacji zagrożenia.

Podstawy prawne funkcjonowania OC w Rzeczpospolitej Polskiej

Podstawowe zasady organizacji i funkcjonowania obrony cywilnej określa międzynarodowe prawo wojenne, zwłaszcza Protokół dodatkowy z 1977 r. do Konwencji Genewskich z 1949 r. o ochronie ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, ratyfikowany przez Polskę dopiero 19 września 1991 r. Organizację oraz zasady przygotowania i realizację zadań obrony cywilnej regulują wewnętrzne przepisy każdego kraju. Normy międzynarodowego prawa wojennego mają zastosowanie przede wszystkim w okresie trwania konfliktu zbrojnego. Według obowiązujących w Polsce unormowań prawnych, obrona cywilna jest elementem systemu obronnego kraju i stanowi kompleks przedsięwzięć:

Podstawowe cele i główne zadania OC w czasie pokoju i w okresie wojny

Celem obrony cywilnej jest:

Zadania obrony cywilnej w czasie pokoju

a. kadr kierowniczych administracji rządowej i samorządowej,
b. formacji OC,
c. ludności w ramach powszechnej samoobrony.

Decyzję o włączeniu sił obrony cywilnej do działań podejmują terenowi szefowie OC.

Zadania obrony cywilnej w czasie wojny

Obowiązki i uprawnienia organów państwowych, samorządowych i organizacji społecznych

Centralnym organem właściwym w sprawach obrony cywilnej jest Szef Obrony Cywilnej Kraju, którego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji powołuje prezes Rady Ministrów. Do zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju należy:

koordynowanie przedsięwzięć i sprawowanie kontroli nad realizacją zadań obrony cywilnej przez naczelne organa administracji, terenowe organa administracji rządowej i organa samorządu terytorialnego,

Terenowymi organami obrony cywilnej w administracji rządowej i samorządowej są Wojewodowie, starostowie, wójtowie oraz burmistrzowie i prezydenci miast jako szefowie obrony cywilnej województw, powiatów i gmin. Do zakresu ich działania należy kierowanie oraz koordynowanie przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej przez instytucje państwowe i samorządowe, podmioty gospodarcze i inne jednostki organizacyjne działające na ich terenach. Szefowie Obrony Cywilnej województw i gmin wykonują zadania obrony cywilnej przy pomocy podległych im urzędów oraz powołanych w ich strukturach specjalistycznych komórek organizacyjnych:

Za realizację zadań obrony cywilnej w zakładach pracy odpowiedzialni są ich właściciele lub kierownicy.

Ministrowie (kierownicy) urzędów centralnych mają obowiązek uwzględniania zadań obrony cywilnej w nadzorowanych przez nich dziedzinach. Organizacje społeczne wykonują zadania obrony cywilnej w zakresie wynikającym z ich statusów i programów działania. Zasady i sposoby realizacji są uzgadniane w porozumieniach zawieranych przez ich naczelne organy z szefem Obrony Cywilnej Kraju. Formacje obrony cywilnej tworzy się w gminach i zakładach zatrudniających więcej niż 50 pracowników. W zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 pracowników, mogą być tworzone wspólne formacje dla kilku sąsiadujących ze sobą zakładów. Jeżeli jednak w zakładzie zatrudniającym poniżej 50 pracowników wytwarza się, magazynuje lub wykorzystuje do produkcji toksyczne środki przemysłowe, kierownicy, właściciele mają obowiązek powołać formacje, zdolne do samodzielnego działania ratowniczego w strefach bezpośredniego zagrożenia stwarzanego przez zakład pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w gminach i zakładach pracy tworzy się:

W czasie pokoju formacje obrony cywilnej nie są w pełni rozwinięte. Gotowość do działania będą osiągały sukcesywnie, z chwilą ogłoszenia wyższych stanów gotowości obronnej (w czasie od kilku do kilkunastu godzin). Czynności, obowiązki, harmonogramy i sposoby przeprowadzania tych operacji określają zarządzenia i wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju.

Do ochrony ludności obrona cywilna wykorzystuje zbiorowe i indywidualne środki ochrony

Zbiorowe to: budowle ochronne

oraz ewakuacja

Do indywidualnych środków ochrony zaliczamy:

– maski przeciwgazowe filtracyjne,
– maska przeciwgazowa filtracyjna dla rannego w głowę,
– środki ochrony przed skażeniami dla małych dzieci i niemowląt,
– maski izolacyjne,
– zastępcze środki ochrony dróg oddechowych.

– płaszcze ochronne,
– odzież ochronna lekka.

– fartuchy ochronne
– płaszcze i peleryny przeciwdeszczowe
– kombinezony skórzane,
– ubiory z folii metalizowanej,
– buty gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych,
– rękawice gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych,
– okulary ochronne,
– nakrycia głowy gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych.

Najbezpieczniejszym sposobem ochrony przed zatruciem się toksycznymi środkami trującymi i gazami bojowymi, jest użycie maski przeciwgazowej.

Produkty żywnościowe, płody rolne, pasza i woda muszą być odpowiednio zabezpieczone przed skażeniem środkami promieniotwórczymi, toksycznymi środkami trującymi i bojowymi środkami trującymi. Sposoby ochrony są następujące:

Zapasy te winny być przechowywane w odpowiednio urządzonych oraz uszczelnionych pomieszczeniach. W ochronie wody pitnej przed skażeniem uwzględnia się przede wszystkim:

Jednym z wielu zadań obrony cywilnej jest ostrzeganie i alarmowanie.

Działa w ramach powszechnego systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania. Podstawę stanowią syreny umiejscowione w obiektach Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczej Straży Pożarnej oraz w zakładach pracy. Najczęściej syreny włączane są elektronicznie ze stanowisk kierowania obroną cywilną.

Jednym z przedsięwzięć obrony cywilnej jest instalowanie systemów alarmowych, które mogą ostrzegać ludność przed grożącym niebezpieczeństwem z powietrza oraz skażeniem promieniotwórczym i chemicznym w celu umożliwienia jej ukrycia się w przygotowanych budowlach lub pomieszczeniach ochronnych.

Do ogłaszania (odwoływania) alarmów wykorzystuje się następujące urządzenia:

Sygnały alarmowe przekazywane zastępczymi środkami alarmowymi (dzwony, syreny ręczne, gongi, buczki itp.) ustala właściwy terenowy szef obrony cywilnej.

Po usłyszeniu sygnału alarmu powietrznego 1

Osoby znajdujące się w domu powinny:

Osoby znajdujące się w zakładzie pracy, szkole lub miejscu publicznym powinny: – przerwać pracę (wyłączyć maszyny i urządzenia), naukę, udział w imprezie, podróż; – udać się do najbliższego schronu lub ukrycia; – pomagać słabszym, chorym, ułomnym; – podporządkować się ściśle poleceniom służb porządkowych (obrony cywilnej).

Prowadzący pojazdy mechaniczne lub konne powinni je zatrzymać. Pojazdy należy ustawić tak, aby nie blokowały ciągów komunikacyjnych i wejść do ukryć. Obsługa pojazdów i pasażerowie udają się do najbliższego ukrycia, z pojazdów konnych należy wyprząc konie i uwiązać je za trwałymi osłonami.

Po usłyszeniu sygnału alarmowego o skażeniach należy:

Po usłyszeniu uprzedzenia o zagrożeniu skażeniami lub zakażeniami należy:

Po usłyszeniu sygnałów odwołania alarmu należy:

 

ZOBACZ:

Rodzaje alarmów, sygnały alarmowe

Postępowanie w sytuacjach zagrożeń

Pierwsza pomoc przedmedyczna